Η σχέση αναπνοής και στρες είναι πολύπλοκη. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα ρυθμίζει τις αυθόρμητες σωματικές λειτουργίες και χαλαρώνει ή ενεργοποιεί το σώμα ανάλογα. Ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για την καταπολέμηση του στρες είναι κάτω από τη μύτη μας! Συγκεκριμένα, η αναπνοή παίζει κρίσιμο ρόλο στην αντίδραση του σώματος στο στρες, καθώς προσφέρει ισορροπία.
Η σχέση αναπνοής και στρες
Η σύνδεση της αναπνοής με το αυτόνομο νευρικό σύστημα είναι άρρηκτη. Όταν είμαστε σε στρες, το συμπαθητικό νευρικό σύστημα ενεργοποιεί την αντίδραση “πολέμησε ή τρέξε”. Ταυτόχρονα, παρατηρούμε την έναρξη της ρηχής και γρήγορης αναπνοής, που επιδεινώνει την ανησυχία που βιώνουμε σε περιόδους άγχους. Αντίθετα, η αργή και βαθιά αναπνοή ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, προάγει τη χαλάρωση και μειώνει το στρες.
Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (ΣΝΣ)
Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα είναι υπεύθυνο για τις αντιδράσεις μας. Το ΣΝΣ ενεργοποιείται στην ύπαρξη μιας απειλής ή ενός παράγοντα στρες, είτε αυτός είναι φυσικός κίνδυνος, μια σκέψη ή ένα συναίσθημα. Επιπλέον, σε καταστάσεις απειλής, το σώμα αυξάνει τον καλδιακό παλμό, μειώνει το εύρος εισπνοής και εκπνοής ώστε να παρέχει περισσότερη ενέργεια στο σώμα. Επιπρόσθετα, ο εγκέφαλος απελευθερώνει ορμόνες, την αδρεναλίνη και την κορτιζόλη για να προετοιμάσει το σώμα ώστε να δράσει και να αντιμετωπίσει με επίγνωση τον κίνδυνο.
Παρασυμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (ΠΝΣ)
Αντίθετα, με το ΣΝΣ, το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα ταυτίζεται με την ηρεμία και την πέψη. Ακόμη, προωθεί τη χαλάρωση, επιβραδύνει τον ρυθμό της καρδιάς και χαρίζει βάθος στην αναπνοή. Ειδικότερα, το ΠΝΣ μειώνει την παραγωγή των ορμονών του στρες, προάγει την καλή διάθεση και ενθαρρύνει την επούλωση. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως η απόλυτη ευεξία.
Ποια είναι όμως πραγματικά η σχέση αναπνοής και στρες;
Σε περιόδους που νιώθετε στρες, ανησυχία ή απειλή, το σώμα σας αλλάζει αυτόματα τις λειτουργίες του. Συγκεκριμένα, το σώμα σας περνά σε ρηχή, γρήγορη αναπνοή που χρησιμοποιεί κυρίως τον θώρακα και όχι το διάφραγμα. Ως αποτέλεσμα, το συμπαθητικό σύστημα ενεργοποιεί την αντίδραση πάλη ή φυγής και μεταδίδει σήματα στον εγκέφαλο που ενισχύουν την αίσθηση του άγχους και της έντασης.
Αντίθετα, η βαθιά και αργή αναπνοή, που εμπλέκει το διάφραγμα, ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα. Οι βαθιές αναπνοές αυξάνουν το οξυγόνο, μειώνουν τον ρυθμό της καρδιάς και ενεργοποιούν το πνευμονογαστρικό νεύρο – καίριο για τη χαλάρωση. Όταν ενεργοποιείτε το ΠΝΣ, μπορείτε να ελέγχετε την αντίδρασή σας, να αυξάνετε την επίγνωση και να λαμβάνετε συνειδητές αποφάσεις και δράσεις. Άλλωστε, η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο αναπνέετε, έχει θετικά αποτελέσματα στην ηρεμία νου και σώματος, με αποτέλεσμα μια πιο ήρεμη και ευτυχισμένη ζωή.
Συνοψίζοντας, η σχέση αναπνοής και στρες είναι μια αμοιβαία αλληλεξάρτηση. Ο τρόπος που αναπνέετε επηρεάζει άμεσα την αντίδραση του σώματός σας στο στρες. Η ρηχή και γρήγορη αναπνοή αυξάνει την ένταση, ενώ η βαθιά και αργή αναπνοή ενεργοποιεί τη χαλάρωση. Αξιοποιώντας τη δύναμη της αναπνοής, μπορείτε να ξεκλειδώσετε την εσωτερική σας ηρεμία και να βρείτε μια αίσθηση ειρήνης και ισορροπίας ανάμεσα στο χάος της ζωής.
Πώς να αξιοποιήσετε την αναπνοή σας και να ρυθμίσετε την αντίδραση στο στρες
Γιόγκα
Η γιόγκα είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να παρατηρήσετε τα μοτίβα αναπνοής σας και να εκπαιδεύσετε το σώμα σας να αναπνέει σωστά. Επιπλέον, η γιόγκα προωθεί τη διαφραγματική αναπνοή, και έτσι ενισχύει τη χαλάρωση και την ειρήνη.
Επίγνωση (Mindfulness)
Με τη στροφή της προσοχής σας στην αναπνοή, αρχίζετε να κατανοείτε πώς λειτουργεί ο εσωτερικός σας κόσμος. Έτσι, αναγνωρίζετε τα επίπεδα ενέργειάς και τα μπλοκαρίσματα σας. Επιπλέον, κατανοείτε αν ο αέρας ταξιδεύει σε ολόκληρο το σώμα σας ή όχι. Η παρακολούθηση του αέρα στο σώμα σας είναι το πρώτο στάδιο για να ενεργοποιήσετε το παρασυμπαθητικό σας σύστημα.
Επανεκπαίδευση
H σχέση μεταξύ αναπνοής και στρες είναι ο αέναος χορός όπου εσείς ελέγχετε το κάθε βήμα. Η επανεκπαίδευση των μοτίβων αναπνοής, μπορεί να σε οδηγήσει από το στρες στη γαλήνη σε λίγα μόλις λεπτά. Η πρακτική Εξάσκησε την Αναπνοή για ευεξία σου δίνει ρυθμό, θέληση και σε υποστηρίζει σε κάθε σου δραστηριότητα. Βρες την εδώ!
