Μηχανισμός αναπνοής και αναπνευστικό σύστημα αποτελούν τις κύριες λειτουργίες του οργανισμού. Ειδικότερα, η αναπνοή μαζί με την καρδιακή λειτουργία, είναι σημαντικές διαδικασίες καθώς μας διατηρούν στη ζωή. Πιο συγκεκριμένα, ο μηχανισμός της αναπνοής προσφέρει στο σώμα το πολύτιμο οξυγόνο, αποβάλει το διοξείδιο του άνθρακα και μεταφέρει την ενέργεια στο εσωτερικό του.
Μηχανισμός Αναπνοής και Αναπνευστικό Σύστημα
Ο όρος αναπνοή αφορά δύο τελείως διαφορετικές έννοιες :
- Τη χρήση του οξυγόνου από τα κύτταρα για τον μεταβολισμό οργανικών μορίων και την παραγωγή ενέργειας
- Την ανταλλαγή οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα μεταξύ ενός οργανισμού και του Περιβάλλοντος.
Το αναπνευστικό σύστημα περιλαμβάνει τους πνεύμονες, τους αεραγωγούς, και τις δομές του θώρακα που είναι απαραίτητες για την μετακίνηση του αέρα. Πιο συγκεκριμένα, ο αριστερός και δεξιός πνεύμονας και η διαίρεση τους σε λοβούς. Ακόμη, οι σημαντικές κυψελίδες όπου εκεί λαμβάνει χώρα η ανταλλαγή του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα με το αίμα. Οι αεραγωγοί, οι σωλήνες μέσω των οποίων έχουμε την κίνηση του αέρα. Τέλος ο θώρακας και το τοίχωμα του, δηλαδή η σπονδυλική στήλη, οι πλευρές, το στέρνο, οι μύες και ο συνδετικός ιστός, προστατεύουν τους πνεύμονες. Με αυτόν τον τρόπο μηχανισμός αναπνοής και αναπνευστικό σύστημα διασφαλίζουν τη λειτουργία τους.
Οι μύες που συμμετέχουν στο Αναπνευστικό σύστημα
Ο Μηχανισμός αναπνοής και αναπνευστικό σύστημα χρησιμοποιούν τους παρακάτω μύες του σώματος:
– μεσοπλεύριοι μύες που παρουσιάζουν διαφορετικές λειτουργίες ανά φάση των αναπνευστικών κινήσεων. Πιο συγκεκριμένα, είτε κατασπούν είτε ανασπούν τις πλευρές.
-υποπλεύριοι μύες, υπάρχουν στο ανώτερο τμήμα του θώρακα και τραβούν προς τα κάτω τις πλευρές.
– εγκάρσιος θωρακικός μυς καλύπτει την έσω επιφάνεια του πρόσθιου θωρακικού τοιχώματος και κατασπά τους πλευρικούς χόνδρους.
– ανελκτήρες των πλευρών είναι ισχυρές μυϊκές ταινίες, 12 σε κάθε πλευρά. Επίσης, η σύνδεση τους ε την σπονδυλική στήλη από τον έβδομο αυχενικό μέχρι τον ενδέκατο θωρακικό, τους καθιστά σημαντικούς στην ανύψωση των πλευρών, στη στροφή και στην πλάγια κάμψη του κορμού.
– κοιλιακοί μύες και πλατύς ραχιαίος συμβάλουν μόνο κατά τη βαθιά αναπνοή και την εκπνοή υπό πίεση.
Μηχανισμός αναπνοής και αναπνευστικό σύστημα έχουν ένα βασικό μυ, το διάφραγμα. Ένα μυοτενόντιο πέταλο που ξεχωρίζει την θωρακική από την κοιλιακή κοιλότητα. Ακόμη, είναι ο κύριος αναπνευστικός μυς καθώς η σύσπαση του προκαλεί την εισπνοή. Εξίσου σημαντικό, το διάφραγμα συμβάλλει στην κατάποση, στο φτέρνισμα, στον βήχα, στο γέλιο, το κλάμα. Στην ούρηση, την αφόδευση και στον τοκετό.
Αναπνευστικές Κινήσεις-Εισπνοή-Εκπνοή
Οι αναπνευστικές κινήσεις αφορούν τη μεταβολή της χωρητικότητας της θωρακικής κοιλότητας. Επίσης, μηχανισμός αναπνοής και αναπνευστικό σύστημα είναι οι κινήσεις και οι λειτουργίες της εισπνοής και της εκπνοής. Κατά την εισπνοή η θωρακική κοιλότητα μεγαλώνει για να λάβει τον περιβαλλοντικό αέρα. Στη συνέχει, ο αέρας μεταβαίνει στις κυψελίδες των πνευμόνων ώστε να παραδώσει οξυγόνο στο αίμα. Πιο συγκεκριμένα, η κατάσπαση του διαφράγματος αυξάνει τη διάμετρο του θώρακα και πιέζει προς τα κάτω τα σπλάχνα. Εξίσου σημαντικό, η εισπνοή υποβοηθά τη φλεβική επαναφορά του αίματος προς την καρδιά.
Από την άλλη, η εκπνοή μοιάζει περισσότερο με μια παθητική διαδικασία. Πιο συγκεκριμένα, η θωρακική κοιλότητα μικραίνει ως αποτέλεσμα της ελαστικότητας των πνευμόνων και της θωρακικής κοιλότητας με αποτέλεσμα οι μύες να χαλαρώνουν.
Ο αέρας που εισέρχεται στο σώμα είναι 500-750ml κατά την κίνηση του διαφράγματος η οποία δεν ξεπερνά τα 1,5 εκατοστά. Επίσης, ο αέρας που παραμένει στη ρινική κοιλότητα, στον λάρυγγα, και στους βρόγχους είναι ο νεκρός αναπνευστικός χώρος.
Επιπρόσθετα, μια εισπνοή και μια εκπνοή αποτελούν έναν αναπνευστικό κύκλο, κατά τον οποίον η δεξιά κοιλία της καρδιάς προωθεί το αίμα στα τριχοειδή για τη μεταφορά αερίων. Ακόμη, κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης παρατηρούμε αύξηση της ροής του αέρα κατά είκοσι φορές ενώ της ροής του αίματος κατά έξι φορές.
Τύποι Αναπνοής
Μηχανισμός Αναπνοής και Αναπνευστικό Σύστημα έχουν δύο τύπους ανάλογα
με το τμήμα του σώματος που προβάλλει πιο πολύ.
Κοιλιακή αναπνοή
Πιο συγκεκριμένα, η κοιλιακή αναπνοή, όπου προβάλλει η κοιλιακή χώρα, συνήθως αφορά την αναπνοή των ανδρών. Η κοιλιακή ή διαφραγματική αναπνοή συμβάλει στη σωστή λειτουργία της καρδιάς, βελτιώνει την οξυγόνωση του οργανισμού και της κυκλοφορίας, δρα ευεργετικά στο λεμφικό σύστημα, στο στομάχι και το ήπαρ.
Θωρακική αναπνοή
Η θωρακική αναπνοή, όπου προβάλλει ο θώρακας και είναι η κύρια αναπνοή των γυναικών. Επίσης, είναι η αναπνοή που χρησιμοποιούμε κατά την άσκηση, σε περιπτώσεις στρες και βοηθά το σώμα να λάβει περισσότερο οξυγόνο.
Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε πως ο στόχος μας είναι η χρήση του διαφράγματος κατά την αναπνοή, κάτι που στη σύγχρονη εποχή εκλείπει λόγω των στενών ρούχων, των υψηλών επιπέδων στρες και της καθημερινής έντασης. Η κοιλιακή αναπνοή είναι το μέσον για να διατηρούμε τα επίπεδα της ενέργειας υψηλά και να βιώνουμε υγεία και ευεξία στη ζωή μας.
Πηγές
1) Π.Μπαλτόπουλος (2003), Ανατομική του Ανθρώπου δομή και λειτουργία, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, Αθήνα Ελλάδα
2) A.vANDER, M.D., J.Sherman, Ph.D, d.Luciano, Ph.D, Μ.Τσακοπουλος M.D. (2001), Φυσιολογία του Ανθρώπου Μηχανισμοί Λειτοργίας του οργανισμού, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, Αθήνα Ελλάδα
